Wormen

Eigenlijk is het onmogelijk kippen en andere dieren wormvrij te houden.
Wormen komen in alle zand, grond en natuurlijk water voor.
Op zich hoeft dit voor de kip helemaal geen probleem te zijn zolang hij maar een gezonde natuurlijke weerstand heeft tegen wormen.
Dit wil zeggen dat aanwezige wormen in het lichaam van de kip geen kans moeten krijgen zich zodanig te vermenigvuldigen dat het ten koste gaat van de gezondheid van de kip.
De aanwezigheid van wormen moet dus door de natuurlijke weerstand geen worminfectie worden.
Zolang de kippen goed produceren, geen bleke kammen krijgen, niet vermageren etc is er weinig aan de hand.

Over het preventief ontwormen zijn de meningen verdeeld, hoe vaker men ontwormmiddelen gebruikt, hoe resistenter de wormen worden tegen het middel.
Kiest men toch voor een preventief kuur van ontwormen, dan moet men dit doen vanaf dat de kip 6 maanden is en dan ieder half jaar(voorjaar en najaar) met een antiwormmiddel.
De meeste fabrikanten van ontwormmiddelen geven aan dat ontwormen alleen zin heeft als men binnen 4-6 weken het ontwormen herhaald.
Een preventieve kuur van ontwormen kent dus altijd twee behandelingen.

Knoflook en vitamines door het voer kan de weerstand van de kippen verhogen.
Een goede balans in eiwitten, energie en mineralen in het voer is minstens zo belangrijk voor het opbouwen van een goede weerstand.
Dieren met een verminderde weerstand kunnen snel gevoelig raken voor een worminfectie.

Het voorkomen van bijvoorbeeld een E-coli infectie werkt ook preventief tegen een worminfectie! 
Hygiënische huisvesting speelt een grote rol bij het ontstaan van worminfecties.
Hokken en verblijven goed schoonhouden en ontlasting zeer regelmatig verwijderen, werken beslist om wormen kwalen te beperken.
De eitjes van de wormen zitten namelijk in de ontlasting.
De aanwezigheid van veel ontlasting betekent dus veel eitjes en mogelijk dus een bron voor het natuurlijk evenwicht tegen wormen te ontregelen.
Het blijkt dat de aandoening van het hebben van wormen nogal eens verward wordt met coccidiose.
De kippen kunnen plotseling ziek worden van wormen, als ze te verzwakt zijn geraakt door bijvoorbeeld de rui of lange broedperiode en dergelijke.
Meestal gaat het echter geleidelijk.
Wormen doen het dier verzwakken maar meestal is er geen sprake van sterfte.
De kippen vermageren door wormen.
Of een kip wormen heeft is te herkennen aan een scherp borstbeen, hier horen spieren rond te zitten, is het borstbeen heel scherp te voelen, kun je gerust een wormkuur geven.
Het leggen van eieren van de hennen verminderd ook.
Van kippen die wormen hebben verbleken de koppen.

Bij kuikens brengen wormen vaak meer schade toe dan bij volwassen kippen.
Er zijn vele soorten ingewandswormen, zoals spoelwormen, lintwormen, haarwormen.

Spoelwormen

Normaal biedt een worminfectie dus geen direct gevaar maar pas op bij de maagworm, want deze kan in een korte tijd tot een snelle dood leiden.
Verschijnselen van maagwormen zijn veelal braakneigingen en een opgezette kliermaag.
Deze is opgezet omdat deze geen voedsel meer doorlaat naar de spiermaag.
U kunt maagwormen grotendeels voorkomen door er op te letten dat men geen watervlooien in de drinkbak heeft, omdat watervlooien de eitjes bij zich kunnen dragen.
En als u kippen en eenden samenhoud kunnen er ook watervlooien in de vijver van de eenden voorkomen.
Verder zijn er en tal van andere middelen die universeel te gebruiken zijn bij zowel duiven, eenden en kippen.
Pas wel op met druppels die men eigenlijk door het water moet doen.
Als men deze direct in de bek gaat geven kan dit soms flink de keel irriteren en daardoor verstikking veroorzaken.

Spoelwormen komen het meest voor in de kip.
De wormen eten het eten op dat eigenlijk voor de kip bestemd was, hierdoor treedt de vermagering op.
Wormen leggen eitjes die, zoals al hiervoor al aangegeven, weer in de ontlasting zitten.
Deze eitjes kunnen erg lang blijven leven.
Het is daarom ook aan te raden als u kippen een worminfectie hebben, kalk in de ren te gooien zodat de eitjes onschadelijk worden gemaakt.
Bij het geven van wormmiddel bij een worminfectie moet u wel weten tegen welke wormen het middel werkt, niet elk middel werkt tegen de wormsoort die uw kip heeft.
Veel middelen werken ook alleen maar tegen volwassen wormen, daarom moet je bij een worminfectie vaak na ongeveer 9 dagen de wormkuur herhalen.
Alleen de maagwormen zijn wat taaier dan de andere en die zullen echt behandeld moeten worden door de dierenarts met tetramisol of levamisol.

En let op! Geef een kip of andere vogel nooit direct water in de snavel als men niet precies aanvoelt hoe dit moet.
De kip zal waarschijnlijk direct stikken als water in de luchtpijp beland.
Vogels hebben een stemspleet die de toegang tot de luchtpijp afsluit en geen stortklepje. Hierdoor is het risico op verstikking significant groter.

Volwassen wormen zijn meestal met het blote oog zichtbaar maar de eieren zijn microscopisch klein.

Kringloop van een worm: In de darm van de gastvrouw of -heer worden de wormen, na een aantal vervellingen, volwassen.
In het volwassen stadium kunnen ze per dag tienduizenden eieren leggen.
Deze eieren komen met de ontlasting mee naar buiten.

Haarwormen

Haarwormen zijn dun en kort en komen vooral voor in krop en darmen bij jonge dieren, zie ook foto.
Haarwormen houden zich eveneens op in de dunne darm.
Ze zijn veel moeilijker te bestrijden dan de spoelworm.
Symptomen: Vermageren, diarree bij massale besmetting kan er darmverstopping optreden waardoor er wel sterfte kan optreden.
De overdracht gebeurt door regenwormen.

Lintwormen

De lintworm is alleen schadelijk voor je huisdier, en dus niet voor je zelf.
De besmetting komt op alle leeftijden voor.
De wormen zijn plat en geleed.
Bij de “staart” laten steeds stukjes los (de geledingen) die met de ontlasting mee naar buiten komen.
Ze leven dan nog en kruipen rond de anus en op de ontlasting rond.
Deze stukjes worm drogen op tot een kleine rijstekorrel”.
Een dergelijk wormdeel bevat vele duizenden eitjes.
Deze wormdeeltjes met hun eieren kunnen door vlooien, muizen en andere dieren opgepeuzeld worden en dus ook verspreid worden.
Op het plaatje liggen dus een paar 100000 eitjes verpakt in de opgedroogde “rijstkorreltjes”. Wanneer een huisdier een vlo vangt, die een gedeelte van een dergelijk pakketje eieren opgegeten heeft, kan hij of zij zich via deze weg weer besmetten.
Ook een gevangen muis kan dus risico’s met zich mee dragen.

Spoelwormen

Deze wormen zien er uit als elastiekjes.
Ze hebben zelfs de bruine kleur.
Ze kunnen wel 18 cm lang worden. Je ziet ze pas als ze uitgebraakt of uitgepoept worden.
Je ziet hier een foto met een potje vol spoelwormen, een foto hoe je ze in de praktijk in een kippenhok kunt tegenkomen en een foto met wormen in de darmen.

Syngamus = gaapwormziekte

Fazant is gevoeliger, meestal jonge dieren maar bij kalkoen ook volwassen dieren.
Dit is een rood wormpje wat zich ophoudt in de luchtpijp en de vertakkingen van de luchtwegen.
Dit veroorzaakt dat het ademhalen voor de kip beperkt wordt.
Door de hals te strekken en een gaapbeweging te maken kan ze nog wat adem halen, vandaar de naam ‘gaapworm’.
De ingeslikte eitjes komen er bij de ontlasting weer uit en kunnen soortgenoten besmetten.
Tegen deze gaapworm is een specifiek gaapwormenmiddel te verkrijgen.

Tegen deze gaapworm is een specifiek gaapwormenmiddel te verkrijgen.
De vrouwelijke luchtpijpworm is ongeveer 2 cm lang en de mannelijke 0,5 cm.
Ze zitten in voortdurende geslachtelijke verbinding aan elkaar vast, in de vorm van een gaffel.

Symptomen: Algemeen ziek, vermageren, Open bek ademen, rochelen, hoesten en niezen, bloedarmoede, verstikking gevolgd door sterfte.

De overdracht gebeurt ook door regenwormen als ook door insecten, slakjes en wilde vogels.
Via deze tussengastheren worden de infectieuze eitjes bewaard en verspreid.
De grond kan op die manier meer dan een jaar besmet blijven.
De wormcyclus kan ook zonder gastheer verlopen.
Fazant is gevoeliger, meestal jonge dieren maar bij kalkoen ook volwassen dieren.
Dit is een rood wormpje wat zich ophoudt in de luchtpijp en de vertakkingen van de luchtwegen.
Dit veroorzaakt dat het ademhalen voor de kip beperkt wordt.
Door de hals te strekken en een gaapbeweging te maken kan ze nog wat adem halen, vandaar de naam ‘gaapworm’.
De ingeslikte eitjes komen er bij de ontlasting weer uit en kunnen soortgenoten besmetten.
Tegen deze gaapworm is een specifiek gaapwormenmiddel te verkrijgen.
De vrouwelijke luchtpijpworm is ongeveer 2 cm lang en de mannelijke 0,5 cm.
Ze zitten in voortdurende geslachtelijke verbinding aan elkaar vast, in de vorm van een gaffel.

Symptomen: Algemeen ziek, vermageren, Open bek ademen, rochelen, hoesten en niezen, bloedarmoede, verstikking gevolgd door sterfte.

De overdracht gebeurt ook door regenwormen als ook door insecten, slakjes en wilde vogels.
Via deze tussengastheren worden de infectieuze eitjes bewaard en verspreid.
De grond kan op die manier meer dan een jaar besmet blijven.
De wormcyclus kan ook zonder gastheer verlopen.

Zweepwormen

Deze wormen komen minder vaak voor bij onze huisdieren.
Ze geven ook minder problemen.
De meest opvallende klachten zijn maagdarm-klachten met een lichte chronische diaree tot gevolg.
Zie hier foto’s van zweepwormen en een zweepwormen